Sipagetti

Merhaba sevgili okuyucularımız. Bugün gene yakın zamanda izlediğim ve ilgi çekici bulduğum bir Ted Talk konusunu kısaca sizlerle paylaşmak istiyorum.

Öncelikle sizlere Londra, Paris, New York, Manchester, Toronto, Glasgow, Bristol gibi geçmişten bugüne metropol olarak değerlendirilebilecek şehirlerin batı ve doğu yakaları arasında gözle görülür bir fark olmasının ve hepsinde batı yakalarının doğu yakalarına göre daha zengin ve daha güzel olmasının nedenini sormak istiyorum.

Bu araştırma ülkemizde yapılsaydı muhtemelen cevabı “o şehirlerde Melih Gökçek olmaması...” çıkabilirdi ama ne yazık ki yurt dışında yapılmış ve araştırmacılar cevabı veya tüm ihtimaller arasından cevap olma ihtimali en yüksek olanı “Rüzgar” olarak buluyor.

Büyük şehirlerin bir çoğunun bulunduğu kuzey yarımkürenin orta bölümlerinde, hakim rüzgarlar batıdan doğuya doğru esiyor. Bu nedenle şehirlerde konutlardan ve eski endüstriyel tesislerden ortaya çıkan dumanların hepsi batıdan doğuya doğru taşınıyor. Hava kirliliğiyle yaşamak istemeyen zenginler ise zamanla havanın göreceli olarak daha temiz olduğu batı taraflarına yerleşmeye başlıyor.

Söz konusu araştırmayı yapan bilim insanları (Stephan Heblich, Alex Trew and Yanos Zylberberg), 70 farklı İngiliz şehri için 5,000 endüstriyel tesisi de kapsayacak şekilde, 1880 yılı rüzgar hareketlerini simüle edebilmeyi başarabilmiş. Simülasyona göre konutlardan ve endüstriyel tesislerden ortaya çıkan dumanlar gerçekten doğu istikametine taşınıyor ve doğal olarak bu kirliliğin olduğu bölgeler şehirlerin daha fakir ve imkansızlık içindeki bölgelerine dönüşüyor.

Fakat benzer bir ayrım 1800'lerden önce yani sanayi devriminden önce görülemediğinden bu ayrımın tamamen sanayi devriminden dolayı ortaya çıktığı söylenebilir.

Araştırmacılar aynı şekilde hava kirliliği ortadan kalkınca, bölgeler arasındaki ayrımın da yavaşça ortadan kalktığını gözlemlemişler. Sanayi devriminin ağır dumanları ve kömür yakmaktan dolayı ortaya çıkan dumanlar azaldığı veya yok olduğu zaman şehirlerin doğu ve batı ayrımının yavaş yavaş kapandığı gözlemleniyor. Fakat ne kadar azalırsa azalsın, batı bölgelerinde zengin vatandaşlar yaşarken yapılmış olan iyi okullar, parklar, yollar, hastaneler ve diğer devlet binaları gibi hizmetler sebebiyle makas hiç bir zaman tam olarak kapanamıyor.

Sevgili okuyucularımız, bu kısa bilgi, coğrafyanın insan hayatını fark ettirmeden nasıl etkilediğine güzel bir örnek. Şu an bir çoğunuzun İstanbul ve Ankara örneklerini düşündüğünüzü ve haritayı gözünüzün önüne getirmeye çalıştığınızı tahmin ediyorum. Fakat unutmamalısınız ki hem 1800’lerde bu topraklarda sanayi olmadığı için hem de İstanbul'da şehrin tam ortasından bir cazibe merkezi geçtiği için bu senaryo ülkemiz için çok uygulanabilir olmuyor.

Bir sonraki yazımıza kadar sevgiyle kalın....

Şehirlerin Batı Yakaları Neden Doğu Yakalarından Daha Güzel?

Benzer Makaleler